دکتر مبشر که از دانشمندان مسئول آشکارساز nikmouse تلسکوپ فضایی هابل است، نقش عمده ای در تهیه تصویر بی سابقه این تلسکوپ فضایی موسوم به «فراژرف» داشته که ژرف ترین نگاه بشر به جهان و سرآغاز پیدایش آن است. تصویر «فراژرف» برای نخستین بار امکان مطالعه نخستین کهکشان ها را که ستارگان آنها تنها چند صد میلیون سال پس از انفجار بزرگ متولد شدند، برای دانشمندان فراهم و فرضیه های تکامل کیهان را با چالشی اساسی مواجه کرد، به طوری که دانشمندانی که این تصویر را مطالعه می کنند آن را سوال برانگیز و یک معمای واقعی توصیف کرده اند.

دکتر بهرام مبشر با نمایش تصویر فراژرف هابل به شرح فعالیت های تلسکوپ فضایی هابل در گذشته و حال پرداخت و گفت: در تصویربرداری اخیر تلسکوپ هابل موفق به شناسایی دورترین کهکشانی که بشر تاکنون آن را رویت کرده شد که عمر آن ۶۰۰ میلیون سال بوده و جرم آن ۶۰۰ هزار میلیون برابر جرم خورشید ماست.

دکتر مبشر با اشاره به این که کشف این کهکشان غول پیکر در دورترین اعماق کیهان با استفاده از تصویر «فراژرف» عمیق ترین تصویر جهان که طی یک سال توسط تلسکوپ فضایی هابل تهیه شده صورت گرفته است، خاطر نشان کرد: وقتی با استفاده از تلسکوپ به اعماق فضا نگاه می کنیم همانند آن است که در زمان به عقب بر می گردیم و کهکشان ها را آن طور که میلیاردها سال پیش بوده اند مشاهده می کنیم.

وی با اشاره به این که کشف این کهکشان غول پیکر در دورترین اعماق کیهان با استفاده از تصویر «فراژرف» عمیق ترین تصویر جهان که طی یک سال توسط تلسکوپ فضایی هابل تهیه شده است صورت گرفته است، خاطر نشان کرد: وقتی با استفاده از تلسکوپ به اعماق فضا نگاه می کنیم همانند آن است که در زمان به عقب بر می گردیم و کهکشان ها را آن طور که میلیاردها سال پیش بوده اند مشاهده می کنیم و این تصویر طی ۴۰۰ دور گردش هابل به دور زمین تهیه شده و هزینه ای حدود ۶ هزار دلار در برداشته است.

یکی از کشفیات جدید ما که با بررسی تصویر فراژرف و با کمک آشکارساز مادون قرمز تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ فضایی اسپیتزر صورت گرفته، شناسایی کهکشان غول پیکری است که براساس فاصله آن تخمین زده می شود که در حدود ۶۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ (Big Bang) شکل گرفته است که البته تایید قطعی این کشف مستلزم استفاده از تلسکوپ «جیمز وب» است که تا شش سال دیگر در مدار قرار می گیرد.

وی درباره نحوه اندازه گیری عمر کهکشان ها و جهان که حدود ۱۳ میلیارد سال تخمین زده شده است اظهار داشت: عمر کهکشان ها بر اساس نوری که در طول موج های مختلف از آنها به ما می رسد تعیین می شود. جهان در حال انبساط است و سرعت این انبساط به اندازه سرعتی است که کهکشان ها از هم دور می شوند که این میزان متناسب با فاصله این کهکشان ها با ماست. بر این اساس می توان فاصله کهکشان ها و در نتیجه زمان شکل گیری آنها و عمر جهان را که مطمئنا از عمر تمامی کهکشان ها بیشتر است محاسبه کرد.

دکتر مبشر افزود: دمای جهان در عمر ۴۰۰ هزار سالگی آن حدود صدها میلیون درجه بوده که بر اثر انبساط مداوم آن، از میزان دما کم شده و هم اکنون دمایی در حدود ۲۷۰ درجه سانتیگراد دارد و این دما موسوم به تابش زمینه ای در همه جهات یکسان است و منبع کیهانی دارد و بدین ترتیب می توان به حقیقت وقوع بیگ بنگ پی برد.

وی خاطرنشان کرد: تلسکوپ فضایی «جیمز وب» که با همکاری ناسا، سازمان فضایی اروپا (اسا) و سازمان فضایی کانادا به بهره برداری خواهد رسید می تواند دید ما را تا مرزهای آغاز کیهان یعنی حدود ۳۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ و آغاز جهان پیش ببرد و اطلاعات بسیار با ارزشی را درباره نحوه شکل گیری کیهان در اختیار ما قرار دهد.

دکتر مبشر در عین حال تصریح کرد: مساله ای که در این جا وجود دارد این است که ۹۰ درصد جرم جهان را ماده تاریک تشکیل می دهد که قابل مشاهده نبوده و تنها بر اساس دینامیک و جاذبه آن به وجود آن پی برده ایم؛ لذا محاسبه جرم واقعی کیهان و پیش بینی سرانجام آن با چالشی اساسی مواجه است.

وی در پایان با اشاره به اهمیت نقش کیهان شناسی در آفرینش، گفت: بعد از لحظه بیگ بنگ، جهان خیلی سرد بوده و بعد هیدوژن موجود در فضا یونیزه شده و باعث ایجاد «جهان تاریک» (Dark age) در ابتدای جهان شده است که به صورت مه غلیظ در جهان درآمده و پس از صد میلیون سال، اولین ستاره ها شکل گرفتند که به دلیل ضخامت آن نور ستارگان و فوتون ها، از مه خارج نشده و قابل رویت نیست اما در روند انبساط جهان عمر ماده تاریک کم شده و کهکشان ها شکل گرفته اند که در اثر آن نور زیادی تولید شده که هیدروژن فضای بین کهکشانی را یونیزه کرده و مه غلیظ را کنار زده است.

به گفته وی با توجه به مشاهدات و تحقیقات صورت گرفته درباره ابرنواخترها مشخص شده که حرکت کهکشان ها توسط انرژی ای موسوم به «انرژی تاریک» کنترل می شود بدین صورت که جهان از زمان انفجار بزرگ (بیگ بنگ) دچار انبساط شده که به دلیل نیروهای جاذبه دائما از سرعت آن کاسته شده، تا حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش که به دلیل اثر انرژی تاریک و مولفه ای موسوم به «ثابت کیهانی» جاذبه ای منفی ایجاد شده و مجددا بر سرعت انبساط جهان افزوده شده که به نظر می رسد این روند تا ابد ادامه داشته باشد.